Sekcje niemcoznawcze I Zjazdu Niemcoznawców |
wtorek, 18 maja 2010 07:32 |
Pierwszego dnia I Zjazdu Niemcoznawców uczestnicy mogli wziąć udział w sześciu równoległych sekcjach tematycznych. Jedną z nich była ta, dotycząca transferu kulturowego a jej moderatorem był profesor Marek Zybura. Pytanie, jakie mieli rozważyć mówcy dotyczyło inspiracji, jakiej można doświadczyć w Polsce pod wpływem Niemiec oraz w druga stronę: jakiej w inspiracji doświadczają Niemcy pod wpływem Polski.
Różnorodność tematyczna wygłaszanych mów oraz szeroki spojrzenie na problem to niewątpliwe zalety tej sekcji. Jako pierwszy wystąpił Bolesław Andrzejewski, który zajmował się portretem Niemca i Polaka, ich istotą w perspektywie historycznej wraz z położeniem nacisku szczególnie na filozofię. Kolejne trzy wystąpienia związane były z romantyzmem w literaturze. Marta Kopij skupiała się na przedstawieniu wpływu trendów romantyzmu niemieckiego na polski. Jak zauważyła miało to swój początek zwłaszcza w sytuacji politycznej, w której znalazła się Polska, skoro bowiem twórcy mieszkali w zaborze niemieckim to najnowocześniejsze tendencje docierały właśnie przez Niemcy, inspiracja zatem jest klarowna i niebagatelna. Ewa Szymani zwracała uwagę na wpływ niemieckiej filozofii romantycznej na religijność w Polsce. I mimo, że w Niemczech zapełnienie luki w filozofii, którą zafundowali naukowcy oświeceniowi, miało inny skutek niż w Polsce, to inspiracja jest jawna i zauważalna. Swoistość zaś tego zjawiska można traktować na zasadzie komplementarności. Wystąpienie kończące serię literaturoznawczą związaną z romantyzmem zostało wygłoszone przez Ewę Kotlarską, która zbadała recepcje dwóch romantyków Friedricha Hölderina i Cypriana Kamila Norwida. Po krótkiej zaś przerwie wypowiedź Dominicka Picka rozpoczęła kolejną bardziej interdyscyplinarną część sekcji związana z przykładami z filmu, teatru oraz literatury. W teatrze, jak twierdzi Karolina Prykowska-Michalak w twórczości Jana Klaty te inspiracje są bardzo zauważalne. W filmie zaś ze względu na tematykę rozliczeniową z czasami PRL-u, jak wskazywała Ewa Fiuk, łatwo jest znając kino niemieckie, stwierdzić jakiej proweniencji są zagadnienia poruszane ostatnio w filmach takich jak „Rewers”, „Różyczka” czy „Mniejsze zło”. Okazuje się zatem, że sąsiedztwo zobowiązuje nie tyle do kontaktów gospodarczych, ale także kulturowych zwłaszcza na poziomie twórczości.
W ramach I Zjazdu Niemcoznawców odbyła się również sesja na temat „Międzynarodowe badania niemcoznawcze – spojrzenie z zewnątrz”, podczas której można było dowiedzieć się, w jakiej kondycji są badania dotyczące Niemiec w różnych państwach.
Laurence McFalls (Kanada), Susan Rottman (USA) oraz Pierre Weber (Francja) podkreślali malejące zainteresowanie studiami germanistycznymi, mimo istnienia w ich krajach instytucji propagujących niemiecką kulturę, literaturę czy język. W Stanach Zjednoczonych problem dodatkowo pogłębia coraz mniejsze dofinansowywanie kierunków humanistycznych. Laurence McFalls podkreślił jednak, że w Kanadzie z tego kryzysu wyrosła nowa dyscyplina, jaką jest niemcoznawstwo. Są to studia w głównej mierze skoncentrowane na kulturze. Podobnie dzieje się w innych państwach: zainteresowaniem studentów nie cieszy się już język niemiecki czy literatura lecz przede wszystkim kultura.
Wywiad z prof. Laurence McFalls
Agata Gruza: Jakie były Pańskie oczekiwania związane z I Zjazdem Niemcoznawców?
Moderowany przez prof. Bogdana Koszela z Instytutu Zachodnie w Poznaniu, podnosił tematykę radykalizmu politycznego we współczesnych Niemczech przeradzając się w arcyciekawą dyskusję. Trzy godzinne spotkanie rozpoczęło się od serii sześciu referatów. Pierwszy z nich, zatytułowany "Problematyka partii ekstremistycznych na przykładzie NPD", wygłosiła Aleksandra Moroska z Dolnośląskiej Szkoły Wyższej. W swoim wystąpieniu zestawiła problem zasady pluralizmu politycznego i zakazów prawnych w kontekście walki z partiami ekstremistycznymi poprzez możliwość ich delegalizacji w państwach liberalnej demokracji.
Trzecia wypowiedź pod tytułem: "Niemieckie pokolenie 68' w polskiej publicystyce po czterdziestu latach" została wygłoszona przez Martę Kasztelan z Uniwersytety Zielonogórskiego. Była to analiza wybranej polskiej publicystyki piszącej o w okresie czterdziestej rocznicy wydarzeń 1968 roku.
Magdalena Lemańczyk z Wyższej Szoły Turystyki i Hotelarstwa w Gdańsku zaprezentowała zgromadzonym "Rolę Ziomkostwa Prus Zachodnich w kształtowaniu tożsamości członków mniejszości niemieckiej na Pomorzu". Prezentacja przedstawiała rezultaty głębokich badań empirycznych obejmujących między innymi kwestie mniejszości niemieckiej na Pomorzu, ich tożsamości narodowej oraz organizacji i stowarzyszeń mniejszości tego regionu.
Kończącym wystąpieniem była prezentacja Rafała Machniaka z Uniwersytetu Szczecińskiego zatytułowana "Antagonizm wobec obcych, a sprawa Niemiec w socjologicznym ujęciu Floriana Znanieckiego". W prezentacji ujęto myśli wybitnego socjologa z lat 30tych na temat antagonizmów i stosunków polsko niemieckich okresu międzywojennego.
Teksty: Agnieszka Tryszpiotr, Agata Gruza, Grzegorz Ciejpa. Zdjęcia: Agata Gruza, Grzegorz Ciejpa.
|