WBZ

(porównawcze studium przypadków Bolzano, Wrocławia, Goerlitz i Zgorzelca oraz Ústí nad Łabą)

-

Opis projektu:

-

Opis projektu:

Przymusowe migracje jako jedno z najważniejszych zagadnień XX wieku, wiążą się z wojną, nacjonalizmami i totalitaryzmami (nazizm, komunizm). Tematy historyczne nadal wywołują gorące spory, ale też inspirują aktywność społeczną, która buduje kulturę dialogu i krytycznego podejścia do historii. Występuje ona jednak w różnej skali w poszczególnych państwach, wywołuje też różne reakcje społeczne. Zbadanie ich form, praktyk pamięci z nimi związanych, społecznego postrzegania jest ważnym wyzwaniem także dla nauki. Badania takie są istotne dla rozwoju społeczeństwa demokratycznego, dla którego racjonalne podejście do przeszłości jest elementem prawidłowego rozwoju. Mogą także wspomóc działania edukacyjne, które są potrzebne, by przygotować społeczeństwa na kolejne fale migracji, przewidywane w XXI w. Współczesne doświadczenia z migracjami wywołanymi wojną, biedą, kryzysem klimatycznym powodują, że tematyka ta pozostaje w centrum uwagi opinii publicznej i władz państwowych. Problemy, które ujawniają się na styku migranci-społeczeństwa, wymagają jednak zrewidowania poglądów i opracowania – przy udziale naukowców - nowych polityk postępowania. Choć problematyka przymusowych migracji w XX w. ma ogromną literaturę, to ciągle występują luki badawcze. Ponadto pojawiły się nowe aspekty tematu związane z coraz większym znaczeniem zmian na obszarze pamięci zbiorowej (przejście od pamięci komunikatywnej do kulturowej). Wyzwaniem jest także porównawcze i interdyscyplinarne potraktowanie tej problematyki oraz bardziej wyraźne wprowadzenie doświadczenia Europy Środkowej czy Wschodniej do kształtowanych obecnie narracji o przeszłości europejskiej. Efekty badań prowadzonych w Polsce są zbyt mało obecne w globalnej przestrzeni naukowej. Ustalenie postulatów badawczych, które dadzą początek stworzeniu międzynarodowego projektu naukowego, którego CSNE mógłby być liderem, wymaga krytycznego przeglądu dotychczasowego dorobku.

Opis projektu:

-

Opis projektu:

-

Opis projektu:

Kryzys koncepcji europejskiej, który jest coraz popularniejszym tematem w dyskursie publicznym, był impulsem do refleksji na temat innych europejskich koncepcji federalistycznych np. koncepcji Mitteleuropy. Novum projektu jest podkreślenie, że w proces tworzenia i ugruntowania politycznych koncepcji federalistycznych, a jednocześnie ruchów narodowo- i państwowotwórczych w okresie miedzywojennym, wprzęgnięty został również sport, szczególnie piłka nożna, która stała się w Europie Środkowej jednym z najpopularniejszych sportów masowych, wykraczając poza ramy zwyczajnej rozrywki. Dzięki futbolowi, uważanemu powszechnie za apolityczny, skonstruowana została przestrzeń, w której możliwe stały się próby podejmowania działań o charakterze dyplomatycznym, służącym zarówno wzmacnianiu określonych komponentów wspólnoty narodowej, jak i konstruowania wspólnoty środkowoeuropejskiej.

-

Opis projektu:

Efektywny udział mniejszości narodowych w życiu politycznym jest jednym z ważnych elementów społeczeństw demokratycznych. Stwarza możliwości reprezentowania i zachowania ich tożsamości. Po operacji "Wisła" w 1947 roku wielu Ukraińców zostało przesiedlonych na północne i zachodnie tereny Polski. Obecnie zamieszkują oni głównie w trzech województwach: warmińsko-mazurskim, zachodniopomorskim i podkarpackim. Mniejszość ukraińska w Polsce ma swoje specyficzne zachowania wyborcze, które mogą różnić się od preferencji wyborczych reszty społeczności. W związku z tym przeprowadzone zostaną badania wyborcze w celu odkrycia, analizy i interpretacji ich zachowań wyborczych. Pomimo kilku badań, kwestia zachowań wyborczych ukraińskiej mniejszości narodowej w Polsce pozostaje w dużej mierze niezbadana. W niniejszych badaniach stawiamy sobie za cel zbadanie wyłącznie zachowań wyborczych potomków osób, które zostały wysiedlone podczas Akcji "Wisła". W trakcie analizy uwzględnione zostaną następujące czynniki: położenie geograficzne regionów ich osiedlenia; uwarunkowania historyczne; cechy społeczno-demograficzne elektoratu; czynniki etnopolityczne; specyfika regionalnych elit politycznych.

Projekt zainicjowany w 2022 roku. W ramach podjętych prac przygotowana została koncepcja projektu, a następnie złożony wniosek grantowy. W maju 2022 roku wniosek uzyskał finansowanie przez International Visegrad Fund. Badania rozpoczęto w październiku 2022 roku.