agnieszka
Wieczór autorski Jana Musekampa. Między Stettinem a Szczecinem – metamorfozy miasta w latach 1945-2005
Między Stettinem a Szczecinem – metamorfozy miasta w latach 1945-2005
Pilnujcie się, by im nie powiedzieć, że czasem różne miasta następują po sobie w tym samym miejscu i pod tą samą nazwą, rodzą się i umierają nie znając się wzajemnie, pozbawione punktów stycznych. Czasem nie zmieniają się imiona mieszkańców, akcent ich mowy, a nawet rysy twarzy; lecz odeszli bez słowa bogowie, a zamiast nich zagnieździli się tam bogowie obcy (...)
Italo Calvino: Niewidzialne miasta, tłum. Alina Kreisberg
Centrum Studiów Niemieckich i Europejskich im. Willy'ego Brandta UWr serdecznie zaprasza w dniu 11 grudnia na godz. 17.00 do kawiarni „Literatka” na spotkanie autorskie dr. Jana Musekampa.
W spotkaniu udział wezmą:
dr Jan Musekamp
Jacek Dąbrowski (tłumacz publikacji)
Krzysztof Soska (pierwszy zastępca Prezydenta Miasta Szczecin)
Ryszard Wryk (Dyrektor Wydawnictwa Nauka i Innowacje)
prof. Marek Zybura (CSNE)
Moderacja: prof. Krzysztof Ruchniewicz (CSNE)
Między Stettinem a Szczecinem – metamorfozy miasta w latach 1945-2005 to tytuł nowej książki autorstwa Jana Musekampa, wydanej przez Centrum im. Willy’ego Brandta w serii: studia brandtiana translationes.
Pracę Jana Musekampa (młodego niemieckiego adiunkta Uniwersytetu Viadrina we Frankfurcie nad Odrą) nagrodził ambasador Rzeczpospolitej Polskiej w Berlinie.
Musekamp dociera z historią miasta do czasów nam współczesnych, w swojej publikacji prześledził nie tylko przełomowe wydarzenia dla Szczecina po 1945r. , ale zajął się również problemami aktualnymi:
poszukiwaniem tożsamości przez dzisiejszych mieszkańców Szczecina. Przypomina, jak przedwojenny burmistrz Hermann Haken stał się patronem ronda, pisze o poszukiwaniach Sediny, zmianach nazw ulic, próbie odbudowy Starego Miasta i czasem zaskakującej adaptacji niemieckich pamiątek do polskich potrzeb, czy spajającą niemiecką przeszłość z polską teraźniejszością literaturą Artura Daniela Liskowackiego.
Podczas spotkania i dyskusji będziemy szukać odpowiedzi na następujące pytania: Jak wyglądało życie w Szczecinie w1945 roku i w latach następnych? Gdzie umiejscowić wczasie granicę, do kiedy miasto było niemieckie, aod kiedy polskie? Jak miasto pamiętają przedwojenni mieszkańcy ijak je opisują wswoich wspomnieniach przesiedleńcy ze wschodu?
Publikację dofinansował: Urząd Miejski Szczecina i Euroregion Pomerania
Data/miejsce spotkania
11.12.2013 godz. 17.00
Kawiarnia Literatka, Rynek 56/57, 50-116 Wrocław
Organizator:
CSNE im. Willy'ego Brandta UWr
„Uczcie się polskiego! Solidarność, NRD i Stasi"
Szanowni Państwo,
Na utworzenie Solidarności świat zareagował różnie. Zachód przyglądał się z dużym zainteresowaniem, sympatią. Polska stała się jednym z ważnych tematów światowych mediów. Inaczej wyglądała sytuacja w bloku wschodnim.
Wydarzenia w Polsce śledzono z obawą, bano się ich wpływu na inne społeczeństwa "demokracji ludowych". Zachodnioniemiecka karykatura z grudnia 1980 r. przedstawiła stosunek obu państw do "karnawału Solidarności" bardzo obrazowo: ciężarówka z RFN miała na plandece napis "Masło i wołowina", a obok niej stał enerdowski czołg. Podpis głosił: "Pomoc dla Polski: a) kapitalistyczna, b) braterska". Nie była to tylko złośliwa fantazja rysownika. W Moskwie przywódcy państw Układu Warszawskiego właśnie rozmawiali o sytuacji nad Wisłą. Erich Honecker, I sekretarz KC SED, proponował zbrojną interwencję w Polsce. "Bakcyl polski" mógł się okazać groźny dla stabilności władzy komunistycznej w NRD, której przywódcy już w 1953 r. poznali siłę społecznego buntu. Do interwencji zewnętrznej nie doszło, jednak NRD podjęła stanowcze kroki. Zamknięto granicę dla ruchu turystycznego (była otwarta od 1972 r.), odwołano pospiesznie z Polski niemieckich studentów, zarządzono baczną obserwację Polski i własnego społeczeństwa STASI. Ponadto władze rozpoczęły antypolską propagandę w mediach, w której odwoływano się do różnych stereotypów i uprzedzeń.
Społeczeństwo NRD na "Solidarność", a potem wprowadzenie stanu wojennego zareagowało różnie. Część podzielała opinię władz i uważała, że "Solidarność" jest zagrożeniem dla pokoju i stabilizacji między Wschodem i Zachodem.
Opinia, że Polacy powinni zabrać się do pracy przewijała się w różnych rozmowach. Były jednak też osoby, patrzące na Polskę z sympatia i nadzieją, manifestujące swe poparcie. Za te działania były szykanowane i skazywane na kary wielomiesięcznego więzienia. Wiedza o takich postawach obywateli NRD jest nadal w naszym kraju niewystarczająca.
Dobrze się więc stało, że z inicjatywy Pełnomocnika ds. Akt STASI powstała wystawa pt. "Uczcie się polskiego. Solidarność, NRD i STASI". Na przykładzie losów kilku niemieckich opozycjonistów pokazano poparcie dla polskiej opozycji" i represje, jakie spotkały je za to ze strony władz enerdowskich.
Wystawa będzie pokazywana do końca stycznia w budynku Centrum. Chętnie podejmiemy też grupy uczniów. Pracownicy Centrum gotowi są do wygłoszenia krótkich odczytów, oprowadzą też po wystawie.
Agnieszka Kapuściarek
This e-mail address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it lub pod numer telefonu: 71 375 95 03
Szczegółowy program dyskusji i wernisażu poniżej:
(Pełnomocnik Federalny do spraw Materiałów Państwowej Służby Bezpieczeństwa byłej NRD)
Broszura 2 Zjazdu Niemcoznawców
Podróż studyjna „Z Breslau do Wrocławia”
Podróż studyjna „Z Breslau do Wrocławia"
Od 12 do 13 listopada 2013 r. ponad 20 saksońskich i dolnośląskich nauczycieli oraz pracowników instytucji oświatowych uczestniczyło w podróży studyjnej do stolicy Dolnego Śląska.
Podróż studyjna, zrealizowana w ramach projektu EWT „InterKulturManagement. Zarządzanie kulturą w szkołach saksońskich i dolnośląskich" Saksońskiej Agencji Oświatowej, naświetliła wspólną historię miasta, losy jego byłych i obecnych mieszkańców oraz zwróciła szczególną uwagę na rolę i znaczenie pamięci. Dzięki współpracy z dyrektorem CSNE im. Willy Brandta, prof. dr hab. Krzysztofem Ruchniewiczem, w programie znalazło się m.in. zwiedzanie pomników upamiętniających zarówno skomplikowane losy mieszkańców jak i symbolizujących złożony proces pojednania między narodami. Pomnik kardynała Kominka na wyspie Piasek, tuż przy moście Tumskim oraz pomnik Ofiar Zbrodni Katyńskiej zrobiły na uczestnikach największe wrażenie.
Do licznych komentarzy oraz rozmów o wspólnej historii zainspirował uczestników pomnik Bolesława Chrobrego, który został odsłonięty 15 września 2007 roku w miejscu, w którym przed 1945 rokiem znajdował się pomnik cesarza Wilhelma I. Zupełnym zaskoczeniem w kontekście ukazywania tematyki poruszającej przymusowe migracje okazała się odsłonięta w 2004 roku „Fontanna pamięci".
Następnie uczestnicy podróży studyjnej wzięli udział w wykładzie dr Elżbiety Opiłowskiej pt.: „Meilensteine auf dem Weg zur deutsch-polnischen Verständigung 1945- 2013", który w sposób kompleksowy naświetlił stosunki polsko-niemieckie w podanym przedziale czasowym, skłonił do wielu rozważań oraz refleksji nad obecnym stanem i rozwojem relacji między oboma krajami.
Podsumowując tematykę związaną z historią Breslau/Wrocławia i Dolnego Śląska oraz w celu ukazania podstawowej problematyki dla etnografii dolnośląskiej związanej z trwałością i zmianą kultury, zwiedziliśmy w Muzeum Etnograficznym wystawę stałą „Dolnoślązacy - pamięć, kultura, tożsamość". Podjęta tu próba ukazania procesu kształtowania się kultury ludowej w warunkach zróżnicowania narodowościowego i wyznaniowego oraz problemu konfrontacji kultur jest niezwykle interesująca ze względu na prezentowanie tej tematyki z perspektywy losów ludzkich, losów Dolnoślązaków, ich życia i obrzędów, dzięki czemu historia regionu postrzegana jest poprzez historię człowieka.
Odwiedzone przez nas we Wrocławiu miejsca pamięci, pomniki oraz instytucje funkcjonują w przestrzeni odnoszącej się do stosunków polsko-niemieckich oraz wypełnione są odpowiednią treścią. Są to miejsca i treści, bez zrozumienia których tworzenie pozytywnych relacji nie będzie możliwe.
Organizator:
Biuro Koordynacyjne Projektów EWT
Saksońskiej Agencji Oświatowej w Görlitz
Konsulplatz 1
02826 Görlitz
Kierownik projketu: Tomasz Jaśków
Instytucje wspierające:
Uniwersytet Wrocławski
Centrum Studiów Niemieckich i Europejskich im. Willy'ego Brandta
ul. Strażnicza 1-3 50-206 Wroclaw
Muzeum Etnograficzne
Oddział Muzeum Narodowego we Wrocławiu
ul. Traugutta 111/113
50-419 Wrocław
Złoty Medal Uniwersytetu Wrocławskiego dla Hansa Golombka
Uniwersytet Wrocławski przekazał podczas Święta Uniwersytetu Wrocławskiego, w piątek 15 listopada br. w Auli Leopoldyńskiej, wieloletniemu pracownikowi DAAD Hansowi Golombkowi jedno ze swych najwyższych odznaczeń, Złoty Medal.
Hans Golombek od wielu lat jest blisko związany z naszym Uniwersytetem. Intensywne związki p. Golombka z naszym Uniwersytetem sięgają lat 90. XX wieku.
Hans Golombek w latach 90. był pierwszym szefem biura DAAD w Warszawie, następnie od połowy pierwszego dziesięciolecia nowego wieku kierował referatem Europy Środkowo-Wschodniej w Centrali w Bonn.
Od samego początku zależało mu na nawiązaniu dobrej współpracy między nową placówką DAAD a uczelniami polskimi, w tym Uniwersytetem Wrocławskim. W szybkim tempie stworzył sieć dobrze ze sobą współpracujących uczelni i naukowców z Polski i Niemiec.
W kontekście polskich aspiracji do przystąpienie do Unii Europejskiej te działania - podejmowane niejednokrotnie w sposób bardzo dyskretny - przełamywały pierwsze trudności, pozwalały budować partnerskie relacje na nowych zasadach.
Ważnym polem działalności warszawskiego przedstawicielstwa była organizacja rozmów kwalifikacyjnych na pobyty stypendialne pracowników i studentów. Pan Golombek jest człowiekiem instytucją. W sposób szczególny wspierał naukę polską, w tym wrocławską.
Nie sposób wyliczyć, ilu pracowników naukowych oraz studentów skorzystało ze stypendiów DAAD, pracy lektorów i asystentów językowych przez nią wysyłanych do Wrocławia, aż w końcu ile odbyło się konferencji, spotkań, wizyt różnego szczebla. DAAD przyznało dotąd setki takich stypendiów. Za każdym razem znaczącą rolę odgrywał tu Hans Golombek. Istnieje w Polsce ogromna rzecza osób, która zawdzięcza mu swe pierwsze pobyty studyjne w RFN, dzięki którym mogli zrealizować swe plany naukowe.
Pan Golombek wspierał też wyjazdy młodych Niemców do Polski, by mogli poznać lepiej nasz kraj i po powrocie stać się naszymi ambasadorami. W przypadku Centrum zasługi Hansa Golombka są nieocenione.
Innym polem działalności p. Golombka było wsparcie polskiej germanistyki, zwłaszcza delegowanie tzw. lektorów oraz asystentów językowych. Z tej możliwości nasza Uczelnia korzysta do dzisiaj.
Od roku akademickiego 2012/2013 Centrum korzysta z pomocy asystenta językowego, który ze środków DAAD prowadzi regularne zajęcia z języka niemieckiego dla studentów "Dyplomacji Europejskiej", wspólnego kierunku studiów Wydziału Nauk Społecznych i Centrum Brandta. Pozyskanie środków finansowych na organizację tych zajęć nie byłoby możliwe bez wstawiennictwa p. Golombka.
Świetna znajomość języka polskiego, dobre rozeznanie w polskim szkolnictwie wyższym, duża wrażliwość na problemy polskiego sąsiada, zwłaszcza w kontekście trudnych relacji polsko-niemieckich w przeszłości sprawiała, że p. Golombek był mile widzianym gościem i partnerem do rozmów. Bez wątpienia jego największą zasługą było utworzenie na naszym Uniwersytecie Centrum Studiów Niemieckich i Europejskich im. Willy'ego Brandta. Od samego początku bardzo pozytywnie był nastawiony do wrocławskiego kandydata, a po utworzeniu Centrum wspierał je wielokrotnie swym doświadczeniem i radą.
Osobiste związki p. Golombka z Polska i krajami Europy Środkowo-Wschodniej są nawet o wiele wcześniejsze niż zawodowe. W latach 70. studiował w Monachium i Marburgu politologię, historię Europy Wschodniej, slawistykę oraz pedagogikę.
W 1977 r. zdał pierwszy egzamin państwowy, który upoważniał go do podjęcia pracy w szkole (dwa lata później zdał drugi egzamin tego rodzaju). W Brunszwiku nauczał historii, propedeutyki oraz rosyjskiego. W latach 1980-82 prowadził w Brunszwiku i Kolonii zajęcia z niemieckiego dla uchodźców z Polski. Był to szczególny okres w jego biografii. Wszystko wskazuje na to, że kontakty z polskimi emigrantami, ich opowieści o Papieżu Polaku, opozycji antykomunistycznej spod znaku Solidarności, aż w końcu wprowadzenie stanu wojennego, wywarły na nim duże wrażenie, postanowił bardziej zainteresować się losami Polaki i Polaków. W 1981 r. w Bonn wstąpił do towarzystwa polsko-niemieckiego, którego aktywnym członkiem jest do dzisiaj. W 1982 r. podjął pracę w DAAD.
Początkowo pracował w referacie zajmującym się gromadzeniem informacji i opracowaniem różnych dokumentacji. Z racji dobrej znajomości języków słowiańskich w następnych latach przygotował broszury informacyjne oraz poradniki dla studiujących w krajach Europy Środkowo-Wschodniej. W 1990 r. awansował na kierownika referatu ds. "krajów reformujących się" (Polska, Węgry i Bułgaria). W następnych latach DAAD powierzyła mu zadanie utworzenia referatu zajmującego się całą Europą Środkowo-Wschodnią.
Z zadania tego wywiązał się p. Golombek wzorowo, w 1997 DAAD powierzyło mu utworzenie wspomnianego przedstawicielstwa w Warszawie. Po powrocie z Polski od 2004 r. kierował ponownie referatem Europy Środkowo-Wschodniej.
W tym roku w kwietniu przeszedł na emeryturę.
