- partner projektu Instytucja finansująca: Instytucje realizujące: CSNE, Uniwersytet Wrocławski Kierownicy projektu: Okres realizacji: czerwiec-grudzień 2021
Fundacja Współpracy Polsko-Niemieckiej /Stiftung für Deutsch-Polnische Zusammenarbeit
Kierownicy projektu: prof. dr hab. Krzysztof Ruchniewicz prof. dr Marko Demantowsky (Uniwersytet Edukacyjny FHNW, Uniwersytet w Bazylei) Okres realizacji: 2019 — 2020 Członkowie zespołu: dr des. Björn Klein, mgr Marvin Rees, mgr Dominika Uczkiewicz, Moritz Hoffmann, M.A. Dr. Jürgen Hermes, Dennis Demmer Opis projektu: Od października 2019 r. w CSNE im. W. Brandta realizowany jest międzynarodowy projekt badawczo-edukacyjny „Odra” (nieprzypadkowe nawiązanie do osiągnięć inżynierów wrocławskich zakładów Elwro), którego celem jest opracowanie i prowadzenie dwujęzycznej (d/pl) cyfrowej redakcji, która reaguje na bieżące historyczno-polityczne debaty na temat stosunków polskoniemieckich i interweniuje zarówno ad hoc, jak i strategicznie cyfrowo. Celem jest przygotowanie i przetestowanie cyfrowego instrumentu polityki historycznej, który może być wykorzystywany do reagowania na fałszywe wiadomości na bieżąco, w oparciu o wiedzę naukową, ale również będzie odpowiedni dla grupy docelowej. Jeszcze kilka lat temu zniknięcie przedcyfrowych barier wydawniczych było uznawane za obietnicę demokratyzacji XXI wieku. Jednak już od kilku lat można zauważyć, że ta fundamentalna zmiana w mediach nie prowadzi automatycznie do wdrożenia dorobku wiedzy i rozumu politycznego. Dzięki coraz precyzyjniejszym algorytmom dostosowanym do potrzeb użytkowników, wiele kanałów mediów społecznościowych wpływa na wszystkie dziedziny życia. Zmiany te znajdują swoje odbicie w określeniu "fałszywe wiadomości", "boty społeczne" lub "fabryki trolli". Obecne stosunki polsko-niemieckie są silnie kształtowane przez złożoną historię zarówno państw, jak i "narodów". To właśnie podzielona, ogarnięta konfliktami przeszłość i historia dwustronnych stosunków czyni je w obu krajach wysoce podatnymi na tradycyjne błędne wyobrażenia lub celowe i skoordynowane błędne informacje. Zamierzamy - w sposób naukowo uzasadniony – włączyć się z szybką cyfrową kontrinformacją. Grupa projektowa wykorzysta nowe narzędzie monitorowania (MT – Monitoring-Tool) zaprogramowane przez Nauk Humanistycznych Cyfrowych ( Institut für Digital Humanities) w Kolonii. Narzędzie pozwoli na przegląd aktualnych opinii wyrażanych na stronach WWW w języku niemieckim i polskim w odniesieniu do historii stosunków bilateralnych. Poziom merytoryczny gwarantuje polsko-niemieckie kierownictwo redakcyjne Krzysztofa Ruchniewicza i Marko Demantowskiego. Historyk Moritz Hoffmann (Walldorf), specjalizujący się w internetowych metodach mediacji, oraz polsko-niemiecki duet historyków historii najnowszej Björn Klein (Bazylea) / Dominika Uczkiewicz (Wrocław) będą odpowiedzialni za zarządzanie redakcyjne własnymi kanałami społecznościowymi projektu oraz portalem internetowym. Opracowane narzędzie monitorujące, stanowiące centrum projektu, będzie realizowane jako serwis internetowy. Pozwala to na interwencję/włączenie się w debaty z wyprzedzeniem i na bieżąco. Te dwujęzyczne interwencje prowadzone są w szczególności na dwóch kanałach: a) marketing ukierunkowany na Instagram jako główne medium dla młodzieży poniżej 25 roku życia; b) seria internetowa YouTube, na której tematy cyklicznie identyfikowane przez narzędzie monitorujące będą podejmowane i omawiane w sposób ukierunkowany w krótkich filmach wideo (czas trwania maksymalnie 3-5 minut). Uzyskane w ten sposób treści będą podlegać systematycznej ocenie w grupach fokusowych tworzonych przez polskich i niemieckich uczniów. Kod narzędzia monitorowania zostanie opublikowany na licencji open source. Finansowanie: Fundacja "Pamięć, Odpowiedzialność i Przyszłość”
Strona projektu:
Kierownik projektu: Okres realizacji: 01.10.2013 — Członkowie zespołu: Arleta Dulkowska, Dagmara Fuczek, Tomasz Jaśków, dr Anna Kurpiel, Mateusz Matuszyk, Milena Migut, Jolanta Ryglewska, dr Jerzy Sporek, Michał Wiącek, dr Dariusz Wojtaszyn, dr Łukasz Wolak, Sylwester Zagulski, Aleksander Żerelik Opis projektu: Projekt Niemcy i stosunki polsko-niemieckie w aktualnych polskich podręcznikach do historii, realizowany od października 2013 roku, ma na celu analizę wykorzystywanych obecnie w szkołach polskich podręczników do historii pod kątem ujęcia Niemiec i stosunków polsko-niemieckich od czasów najdawniejszych do współczesności. Przedmiotem analizy są programy szkolne i podręczniki dwóch typów szkół: gimnazjum oraz liceum, znajdujące się w wykazie Ministerstwa Edukacji Narodowej. Zespół badawczy złożony jest z doktorantów i pracowników Katedry Nauk Historycznych CSNE, którzy analizują treści podręczników pod kątem wybranych przez siebie zagadnień: od powstania państwa polskiego do współczesnych relacji polsko-niemieckich w Unii Europejskiej. Ważnym elementem prac jest wypracowanie spójnego aparatu badawczego, który w umożliwiłby powtórzenie podobnych badań w przyszłości lub posłużył do analogicznej analizy podręczników niemieckich. Planowanym efektem projektu ma stać się publikacja książkowa złożona zarówno z ogólnej części dotyczącej m.in. wpływu polityki pamięci na kształt materiałów dydaktycznych oraz krytycznego przedstawienia podręczników dostępnych obecnie w polskiej szkole, jak również szczegółowych analiz wykonanych podczas realizacji projektu przez poszczególnych członków zespołu badawczego. Wydarzeniem wieńczącym projekt będzie międzynarodowa konferencja „Polityka historyczna a edukacja w Europie Środkowo-Wschodniej”, zaplanowana na 6-7 października 2014 roku, realizowana przy współpracy z Fundacją Konrada Adenauera.
Strona projektu:
Instytucja finansująca: Deutscher Fußball-Bund Instytucje realizujące: CSNE, Universität Münster, Zentrum deutsche Sportgeschichte Kierownicy projektu: dr Dariusz Wojtaszyn , dr Kai Reinhart, dr Rene Wiese Okres realizacji: 2014 — 2016 Opis projektu: Celem projektu realizowanego na zlecenie Niemieckiego Związku Piłki Nożnej jest badanie różnych aspektów kultury piłkarskiej w systemie wschodnioniemieckiego sportu. W centrum zainteresowania znajdują się takie elementy jak: sukcesy i bohaterowie futbolu NRD, stadiony, lokalne i ponadregionalne tradycje i rytuały, obyczaje kibicowskie, kolektywna symbolika, piłkarskie miejsca pamięci, stereotypy i mity oraz dyskurs medialny i społeczny związany z piłką nożną w NRD. Szczególna uwaga poświęcona jest zagadnieniom związanym ze środowiskiem kibiców piłkarskich i ich funkcjonowania w warunkach państwa realnego socjalizmu (z uwzględnieniem zachowań dewiacyjnych), a także symboliczne oddziaływanie gwiazd futbolu na społeczeństwo NRD. W celu realizacji projektu wykorzystane zostanie szerokie instrumentarium metodologiczne z zakresu historii, antropologii kulturowej i socjologii.
Instytucja realizująca: CSNE, Imre Kertész Kolleg Universität Jena, Żydowski Instytut Historyczny Instytuca finansująca: Fundacja Współpracy Polsko-Niemieckiej, CSNE, Żydowski Instytut Historyczny Kierownik projektu: Okres realizacji: maj 2014 — kwiecień 2015 Członkowie zespołu: Dr hab. Dariusz Wojtaszyn, dr Utz Raphael, Jana Fuchs, Ryszard Burek Opis projektu: Celem projektu jest udostępnienie polskim czytelnikom pracy Jany Fuchs "Die Bedeutung der Trümmer. Die Große Synagoge im Warschauer Wiederaufbauprozess 1945-1991", nagrodzonej w 2012 roku nagrodą ambasadora RP w Berlinie. Praca będzie pierwszą publikacją poruszającą szczegółowo powojenną historię Wielkiej Synagogi w Warszawie, jednej z najdonioślejszych żydowskich budowli w samym centrum Warszawy. Książka jest ważna nie tylko w kontekście historii miejskiej Warszawy, na którym to polu trwają żmudne dyskusje nad nowym kształtem Placu Bankowego - jednego z najważniejszych placy Warszawy. Ma ona także doniosłe znaczenie dla historii warszawskich Żydów oraz stosunków polsko-żydowsko-niemieckich w okresie powojennym, gdyż porusza problem recepcji (bądź ignorowania) żydowskich budowli w stolicy, co można traktować, jako wyznacznik stosunków polsko- żydowskich.
prof. dr hab. Krzysztof Ruchniewicz
Opis i cel projektu: Projekt dotyczył empirycznego studium badawczego odnoszącego się do zmiany norm i wartości wśród młodzieży w Niemczech i w Polsce, na tle trwających w tych krajach już 25 lat procesów transformacyjnych. W centrum zainteresowania badawczego znajdowały się następujące zagadnienia: znaczenie i rola religii i Kościoła, zmiana wartości rodzinnych, znaczenie przyjaźni, miłości i odpowiedzialności za innych, nastawienie do demokracji i zaangażowania społecznego, nastawienie do seksualności, przemocy i narkotyków, różnice w rozumieniu podziału ról płci w życiu młodych ludzi. Obok zbadania zmian norm i systemu wartości młodych ludzi na tle procesów transformacyjnych w obu krajach pod wpływem gospodarki rynkowej oraz procesów demokratycznych projekt przyniesie również odpowiedź na to, jaki jest kontekst zmienności norm i wartości społecznych, będących skutkiem funkcjonowania w społeczeństwie ryzyka, migracji i globalizacji. Dodatkowym zagadnieniem, jakie zostało zbadane, jest kwestia opinii młodych ludzi na temat Unii Europejskiej oraz ich nastawienia do procesów mających w niej miejsce. Spojrzenie na kolejne lata członkostwa Polski w Unii Europejskiej stworzyło dodatkowy impuls do przedyskutowania pytania o wpływ tego faktu na trwałość norm i wartości w obu społeczeństwach. Projekt składał się z części jakościowej (wywiady indywidualne, grupowe oraz z ekspertami) i ilościowej (ankiety pisemne na reprezentatywnej próbie badawczej w Polsce i w Niemczech). Efekty: Publikacja wyników w formie książkowej oraz przynajmniej częściowo próba bezpośredniego przekazu wyników do środowisk młodzieżowych w obu krajach, (wizyty w szkołach itp.). Po zakończeniu fazy badawczej dokonany zostanie transfer uzyskanych wiadomości do instytucji bezpośrednio odpowiedzialnych za politykę młodzieżową.